นายเบญจพล นาคประเสริฐ ผู้อำนวยการองค์การสวนสัตว์ เผยถึงแผนงานการยกระดับสวนสัตว์สู่ระดับสากล ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2560 ว่า มีการดำเนินการสู่มาตรฐานสวนสัตว์สมัยใหม่ ให้กับสวนสัตว์ทุกแห่งขององค์การสวนสัตว์เพื่อยกระดับการดำเนินงานกิจการสวนสัตว์ที่ดี ในมิติของการพัฒนาสวนสัตว์เทียบเท่ากับสวนสัตว์ที่ได้รับการยอมรับในระดับอาเซียนและในระดับโลก

         การดำเนินงานในการพัฒนาสวนสัตว์โดยใช้สวนสัตว์เปิดเขาเขียวเป็นต้นแบบ มี 5 มิติ ได้แก่ มิติที่ 1 การรักษารูปแบบมาตรฐานการจัดการสัตว์ป่าภายใต้มาตรฐาน WAZA และการอนุรักษ์ วิจัย และเพาะขยายพันธุ์สัตว์ป่า มิติที่ 2 การรักษาระบบบริหารคุณภาพ ISO 9001 : 2008 มิติที่ 3 การให้การศึกษาภายในสวนสัตว์ มิติที่ 4 การพัฒนาสวนสัตว์ต้นแบบเชิงอนุรักษ์ (Green Zoo) และมิติที่ 5 การพัฒนาศักยภาพการบริการนักท่องเที่ยวด้วยรูปแบบการจัดแสดงใหม่ พร้อมสิ่งอำนวยความสะดวก

            มิติที่ 1 การรักษารูปแบบมาตรฐานการจัดการสัตว์ป่าภายใต้มาตรฐาน WAZA โดยมุ่งเน้นที่ สวัสดิภาพสัตว์ การส่งเสริมพฤติกรรมสัตว์ในกรงเลี้ยงและการอนุรักษ์ วิจัย และขยายพันธุ์สัตว์ป่าสำคัญ การพัฒนา การยกระดับสวนสัตว์เข้าสู่มาตรฐานสากลจะต้องมีการบริหารจัดการสวนสัตว์ ทั้งในเรื่องการดูแลเลี้ยงสัตว์ป่าที่มุ่งเน้นมนุษยธรรม สวัสดิภาพ คุณภาพชีวิตที่ดีของสัตว์ป่า และการส่งเสริมพฤติกรรมสัตว์โดยให้เป็นไปตามมาตรฐานสมาคมสวนสัตว์เอเซียตะวันออกเฉียงใต้ (SEAZA) ซึ่งเป็นมาตรฐานเดียวกับ World Association of Zoos and Aquariums (WAZA) ที่เป็นสมาชิกอยู่ซึ่งการดำเนินการจัดการ สัตว์ป่าภายใต้มาตรฐาน WAZA ของสวนสัตว์ได้มุ่งเน้นในเรื่องการส่งเสริมสวัสดิภาพ การคุณภาพชีวิตสัตว์ที่ดี (Animal Welfare and Ethics) และการส่งเสริมพฤติกรรมสัตว์ (Enrichment) อย่างต่อเนื่องรวมถึงการผลิตผลงานวิจัยและการอนุรักษ์เพื่อการขยายพันธุ์สัตว์ป่า

            ทั้งนี้ เพื่อยกระดับสวนสัตว์เข้าสู่มาตรฐานสากล และรักษามาตรฐาน WAZA อย่างต่อเนื่อง รวมทั้งการดำเนินงานด้านการจัดการสัตว์ป่าภายใต้มาตรฐาน เพื่อให้สวนสัตว์เป็นแหล่งเรียนรู้และสถานที่พักผ่อนหย่อนใจอย่างแท้จริง สามารถตอบสนองความต้องการและคืนความสุขให้ประชาชนอย่างเท่าเทียม ในรูปแบบการบริการด้านต่างๆเพื่อส่งเสริมคุณภาพชีวิตสัตว์และการจัดการประชากรสัตว์เพื่อสร้างความหลากหลายและมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีนอกเขตป่าธรรมชาติตามมาตรฐานสากล รวมทั้งการจัดการงานอนุรักษ์ สัตว์ป่าให้มีจำนวนเพียงพอต่อการศึกษาและส่งคืนสัตว์ป่าสู่ธรรมชาติ พัฒนางานด้านการส่งเสริมคุณภาพชีวิตสัตว์ป่าและการบริหารจัดการสัตว์ป่านอกถิ่นอาศัยให้มีจำนวนเพียงพอต่อการศึกษาและส่งคืนสัตว์ป่าสู่ธรรมชาติ พัฒนางานด้านการอนุรักษ์พันธุ์สัตว์ป่าและเตรียมความพร้อมในการส่งสัตว์ป่าคืนสู่ป่าธรรมชาติ กระบวนการการดำเนินการและการประเมินผล

          มิติที่ 2 การรักษาระบบบริหารคุณภาพ ISO 9001 : 2008 มุ่งเน้นที่ การบริหารจัดการเพื่อการให้บริการ และพัฒนาให้เข้าสู่ระบบมาตรฐานสิ่งแวดล้อม ISO 14001-2004  ให้สวนสัตว์เป็นสถานที่ในการให้ความรู้ ด้านการอนุรักษ์ วิจัย และจัดแสดงสัตว์ป่า ตลอดจนเป็นแหล่งพักผ่อนหย่อนใจ เพื่อสร้างความพึงพอใจกับลูกค้า โดยบริการประชาชนให้ได้มาตรฐานสากล ตามระบบบริหารงานคุณภาพ สวนสัตว์จึงได้ดำเนินการจัดทำระบบบริหารงานคุณภาพ ISO 9001 และพัฒนาให้เข้าสู่ระบบ ISO 14001 เพื่อใช้เป็นแนวทางในการบริหารงานคุณภาพของสวนสัตว์

         มิติที่ 3 การให้บริการเชิงการศึกษา เพื่อให้สวนสัตว์เป็นแหล่งเรียนรู้ ส่งเสริมให้ได้มีการเรียนรู้ตลอดชีวิต สวนสัตว์ได้รับการประกาศยกย่องให้เป็นแหล่งการเรียนรู้ตลอดชีวิตต้นแบบจากสำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษาแห่งชาติ กระทรวงศึกษาธิการ จึงได้กำหนดมาตรฐานการดำเนินงานที่สอดคล้องกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 12 ที่จะสร้างสังคมไทยเป็นสังคมแห่งการเรียนรู้ โดยมุ่งเน้น ด้านการส่งเสริมการเรียนรู้และการเข้าถึงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมโดยเป็นมาตรฐานต้นแบบที่ส่งเสริมสนับสนุนกิจกรรมให้ความรู้แก่นักเรียน โดยจัดเป็นโรงเรียนธรรมชาติขนาดใหญ่ให้เป็นสวัสดิการสังคมด้านการศึกษา เพื่อปูพื้นฐานทางสังคมให้มีคุณภาพ พัฒนาตนเอง และสังคมในอนาคตควบคู่ไปกับการพักผ่อนหย่อนใจ โดยจัดเตรียมความพร้อมในด้านต่างๆเพิ่มขึ้นเช่น การจัดทำคู่มือครู กิจกรรมการเรียนรู้ภาคสนามของนักเรียน ซึ่งได้รับการสนับสนุนสำนักงานเลขาธิการ

         มิติที่ 4 การจัดการสวนสัตว์โดยคำนึงถึงสิ่งแวดล้อม การใช้พลังงาน อย่างมีประสิทธิภาพ และสร้างความรับผิดชอบต่อสังคมมากขึ้นอีกระดับหนึ่ง มุ่งเน้นพัฒนาองค์กรสู่แนวทางการพัฒนาอย่างยั่งยืน (Sustainable Development Growth)

         องค์การสวนสัตว์ให้ความสำคัญต่อการกำหนดนโยบาย มาตรการ กลไก ด้านการพัฒนาสวนสัตว์เชิงอนุรักษ์ หรือ (Green Zoo ) ให้เป็นไปตามหลักการการพัฒนาที่ยั่งยืน เพื่อสร้างการพัฒนาให้สมดุลทั้ง 3 มิติ ซึ่งมุ่งเน้นให้เกิดการขยายตัวทางเศรษฐกิจในระดับที่เหมาะสม มีเสถียรภาพ มีการกระจายการพัฒนา การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ และการรักษาฐานทรัพยากรธรรมชาติและคุณภาพสิ่งแวดล้อมให้สมดุล มั่นคง โดยมีเป้าหมายคือ เพื่อให้เกิดความสมดุลและการพัฒนาอย่างยั่งยืนเช่นกัน ซึ่งมีส่วนให้องค์การ สวนสัตว์ต้องผลักดันทิศทางการพัฒนาสวนสัตว์เชิงอนุรักษ์เป็นแนวคิดนโยบายและแผนงานที่มุ่งหวังให้องค์การสวนสัตว์เป็นผู้นำในด้านการอนุรักษ์ การจัดการสวนสัตว์โดยคำนึงถึงสิ่งแวดล้อม การใช้พลังงาน อย่างมีประสิทธิภาพ และสร้างความรับผิดชอบต่อสังคมมากขึ้นอีกระดับหนึ่ง มุ่งเน้นพัฒนาองค์กรสู่แนวทางการพัฒนาอย่างยั่งยืน (Sustainable Development Growth)

          มิติที่ 5 การพัฒนาสวนสัตว์โดยการนำเทคโนโลยีและนวัตกรรมสมัยใหม่ (Innovation) และสิ่งอำนวยความสะดวก (Universal Design) มาใช้ในด้านการบริการและสร้างความเป็นเลิศในการสร้างและบริหารงานบริการ การพัฒนาการนำเทคโนโลยีนวัตกรรมสมัยใหม่ (Innovation)และสิ่งอำนวยความสะดวก(Universal Design) มาใช้ในด้านการบริการและสร้างความเป็นเลิศในการสร้างและบริหารงานบริการที่มีคุณภาพ เพื่อก้าวสู่การเป็นศูนย์กลางและเป็นผู้นำด้านการบริการที่ได้มาตรฐาน สอดคล้องกับภารกิจหลักของหน่วยงานในการให้บริการประชาชน รวมทั้งต่อยอดการบริการของสวนสัตว์ให้มีความทันสมัย (Modern Zoo & Service Mind)

ไฮไลท์ในสวนสัตว์ดุสิต

อาคารเรือนกระจก

สร้างขึ้นในรัชสมัยรัชกาลที่ 7 เป็นอาคารไม้ชั้นเดียวทรงเหลี่ยมประดับด้วยไม้ฉลุโดยรอบชายคา เป็นศิลปะกึ่งยุโรป ติดกระจกรายรอบหลากสีงดงามสะดุดตา สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี พระราชทานเกียรติบัตร รางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมดีเด่นประจำปี พ.ศ. 2545

โชว์แมวน้ำ

วันจันทร์-ศุกร์

3 รอบต่อวัน เวลา 10:30 12:30 และ 15:00 นาฬิกา

วันเสาร์-อาทิตย์และวันหยุดนักขัตฤกษ์

4 รอบต่อวัน เวลา 10:30 12:30 13:40 และ 15:00 นาฬิกา

เก้งเผือกพระราชทาน

เก้งเผือกเพศผู้ที่พบเพียงตัวเดียวในประเทศไทยและเป็นต้นกำเนิดลูกหลานเก้งเผือกในสวนสัตว์ในประเทศไทย ซึ่งเป็นเก้งชนิดนี้แต่ว่ามีภาวะผิวเผือกทำให้มีสีผิวและสีของดวงตาเป็นสีขาวล้วนบริสุทธิ์

หลุมหลบภัย

สร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2484 เพื่อใช้ประโยชน์เป็นที่หลบภัยของประชาชนที่มาเที่ยวสวนสัตว์เขาดินวนา และประชาชนในบริเวณใกล้เคียงในกรณีที่เกิดเหตุฉุกเฉินเครื่องบินฝ่ายสัมพันธมิตร (สหรัฐอเมริกา และอังกฤษ) บินเข้ามาโจมตีทิ้งระเบิดในช่วงสงครามมหาเอเชียบูรพา

ฮิปโปโปเตมัส

“แม่มะลิ” ฮิปโปโปเตมัส อายุ 50 ปี ซึ่งถือว่าเป็นฮิปโปที่มีอายุยืนที่สุดในประเทศไทย และเป็นสัตว์อาวุโสดาวเด่นขวัญใจของเด็กๆ

เนินเขาดิน

เขาดินวนา พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่๕ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นตั้งแต่ปีพ.ศ.๒๔๓๘หลังจากที่พระองค์ได้ทอดพระเนตรกิจการสวนพฤกษชาติของต่างประเทศและพบว่าสวนพฤกษชาติเป็นสถานที่ที่ให้ความรู้ความเพลิดเพลิน และเป็นที่พักผ่อนหย่อนใจของประชาชน จึงมีพระราชดำริให้จัดสร้างขึ้นในประเทศไทยบ้าง โดยโปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นในพื้นที่ราบทางด้านทิศตะวันออกติดคลองเปรมประชากร (ถนนพระราม ๕) ด้วยการขุดสระน้ำใหญ่ ประกอบคูคลองระบายน้ำ และถนน แล้วนำดินขึ้นมาเป็นเนินเขาเกาะกลางน้ำเรียกว่า เขาดิน และรอบๆเขาดินนั้น ทรงโปรดเกล้าฯ ให้ปลูกลงพรรณไม้นานาชนิด สร้างขึ้นเป็นสวนพฤกษชาติ

ลิงแสมทรงเลี้ยง (คุณสมศักดิ์ - คุณสมศรี)

            พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณ จากการที่ทรงรับลิงแสมมือพิการไปเลี้ยงในพระราชวังดุสิต เพราะมือไปติดอยู่ในกะลาที่คนเจาะรูทิ้งไว้ เมื่อรักษาหาย  แต่มือพิการ และ ก็ไม่สามารถกลับเข้าฝูงเดิมได้ จึงจัดได้เป็น ลิงในวัง และถูกเรียกว่า "กะลา" และทรงมีกระแสพระราชดำรัส กับสัตวแพทย์ของ สวนสัตว์ดุสิต ให้นำลิงแสม จาก สวนสัตว์ดุสิต  มาเป็นเพื่อน คุณกะลา ในวัง  ซึ่งในขณะนั้น มีคนนำลูกลิงแสมคู่หนึ่ง เป็น เพศผู้ และ เพศเมีย มาบริจาคให้ สวนสัตว์ดุสิต ลิงแสมคู่นั้นจึงควรได้เข้าไปอยู่ในวัง โดยพระเจ้าอยู่หัวพระราชทานนาม  ลิงแสมเพศผู้ว่า "สมศักดิ์" และ ลิงเพศเมียว่า "สมศรี"

         องค์การสวนสัตว์ มีสวนสัตว์อยู่ภายใต้ความรับผิดชอบ 8 แห่งคือ 1.สวนสัตว์ดุสิต 2.สวนสัตว์เปิดเขาเขียว 3.สวนสัตว์เชียงใหม่ 4.สวนสัตว์นครราชสีมา 5.สวนสัตว์สงขลา 6.สวนสัตว์อุบลราชธานี 7.สวนสัตว์ขอนแก่น และ8.โครงการคชอาณาจักร จังหวัดสุรินทร์